Nazi provocateur Naujocks



Naujocks was een van de vele intelligente straatvechters voor wie het nationaal-socialisme een grote aantrekkingskracht had. De in 1911 geboren Alfred Naujocks was in zijn studententijd in Kiel een fervent straatvechter tegen socialisten en communisten. Hij was bedekt met littekens van deze gevechten. Zijn studie maakte hij overigens nooit af. In 1931 werd hij lid van de SS en drie jaar later werkte hij bij de SD (Sicherheitsdienst) van Reinhard Heydrich. Hij zou een van de vertrouwelingen van Heydrich worden en werd in de jaren daarna belast met verschillende speciale opdrachten die intelligentie, boerenslimheid en geweld vereisten.
Naujocks was ondermeer betrokken bij de overval op Gleiwitz, de overval op het radiostation van Otto Strasser, het valse rapport over Tuchatsjewski, wapens voor Tsjecho-Slowaakse nazi's, het Venlo incident en operatie Bernhard. Hij was ook zijdelings betrokken bij Salon Kitty.

In november 1944 liep hij over naar de Amerikanen. Zijn op schrift vastgelegde getuigenissen geven een beeld van zijn verschillende acties. Voordat hij berecht kon worden, ontsnapte hij uit een gevangenkamp.
Na zijn ontsnapping zou Naujocks, samen met Otto Skorzeny, leiding hebben gegeven aan ODESSA (Organization der Ehemaligen SS Angehörigen), de organisatie die Nazi kopstukken na de oorlog hielp het land uit te vluchten, met name naar Latijns Amerika. Naujocks zou zich later in Hamburg hebben gevestigd, waar hij op 4 april 1966 is overleden. Hij blijft een duister figuur waarvan niet precies na te gaan is wat hij nu wel en niet gedaan heeft. Een aantal historici zet vraagteken bij delen van de verhalen van Naujocks

Overval op radiostation Gleiwitz: het sein tot de Tweede Wereldoorlog
Hitler wenste een legitimatie voor zijn oorlog met Polen in 1939. Heydrich kreeg opdracht een aantal namaak aanvallen van Polen op Duitse doelen voor te bereiden. De aanval van Duitsland zou daarmee gerechtvaardigd zijn en zou de Engelsen en Fransen er wellicht van weerhouden hun verplichting na te komen om Polen bij te staan in geval van oorlog.

Alfred Naujocks
Medio 1939 was operatie Tannenberg gereed. Van belang in de operatie was dat er  aantoonbaar bewijs moest zijn dat de Polen de overvallen hadden gepleegd. Lichamen in Poolse uniformen zouden daarom op de plaats van de incidenten gevonden moeten worden en aan de pers worden getoond. Müller van de Gestapo zou onder de codenaam Conserven de lichamen van veroordeelde gevangenen uit concentratiekamp Sachsenhausen leveren. In Silezië werden drie doelen gekozen: het Duitse douanegebouw in Hochlinden, de bosbouwschool in Pitschen en het lokale radiostation in Gleiwitz. Dit laatste doel was het belangrijkste omdat direct informatie uitgezonden kon worden over de aanval. Het zes man sterke SD commando voor de Gleiwitz overval stond onder bevel van Naujocks. In de avond van 31 augustus 1939 reden de mannen in twee auto's naar een bos in de buurt van de zender.
Zij trokken Poolse uniformen aan en om 8 uur trokken zij het station binnen en schoten in het rond en schreeuwden in het Pools. De radiomedewerkers werden geslagen en gehandboeid. Naujocks slaagde er niet in verbinding te maken met de hoofdzender in Breslau, voor een landelijke uitzending en zij moesten zich beperkten tot het snel voorlezen van een verklaring in het Pools op de lokale zender.

Gleiwitz
Operatie Tannenberg bereikte haar doel niet. Weliswaar trok Hitler op 1 september Polen binnen, maar de geallieerden, zoals Hitler had gehoopt, hielden zich niet afzijdig.
Overval op het radiostation van het Zwart front
In 1935 had Naujocks al een mislukte overval gepleegd op radio station Zwart Front van Otto Strasser. Strasser was in 1930 uit de Nazi partij gezet omdat hij een aantal  oorspronkelijk socialistisch getinte ideeën van de nazi's bleef ondersteunen. Hij fulmineerde tegen kapitalisten, maar was tegelijkertijd fel antisemitisch. Hitler had het bedrijfsleven nodig om het nationaal-socialistisch Duitsland op te bouwen en Otto Strasser belemmerde dit.


Strasser richtte een eigen partij op, de Unie van Revolutionaire Nationaal-Socialisten, beter bekend als het Zwart Front. Hij kreeg echter nauwelijks steun in Duitsland en Strasser verhuisde naar Praag, van waaruit hij Hitler bestookte door middel van een tijdschrift, boeken en een clandestiene radiozender. Heydrich wilde de zender uit de lucht halen. Naujocks werd aangewezen om Rudolf Formis, die de zender bediende, te arresteren en naar Duitsland over te brengen. Vergezeld van zijn sexy vriendin Edith Kasbach, reisde Naujocks naar Praag. Formis woonde in hotel Zahori en de zender stond op zijn kamer. Naujocks nam een kamer naast hem en wist een afdruk te maken van de sleutel van de kamer van Formis.  Heydrich gaf vervolgens de opdracht de radiozender te vernietigen en Formis te arresteren. Met behulp van een ander SD-man opende Naujocks de deur van de kamer van Formis. Deze was aanwezig en trok een revolver. Naujocks schoot hem dood. Na een explosief op de zender gelegd te hebben, vluchtten ze langs het gealarmeerd hotel personeel. Heydrich was woedend dat zij Formis niet gevangen hadden genomen.
Otto Strasser