Brand Hotel Polen 1977
Kort na 6 uur in de ochtend van maandag 9 mei 1977 ontstond er brand in een meubeltoonzaal die was gevestigd in het voormalig restaurantgedeelte van Hotel Polen. Op dat moment waren in het hotel twee personeelsleden aanwezig. Van de 165 bedden waren 106 bezet door gasten, waaronder een groep van 53 Zweden. Hotel Polen lag in het centrum van Amsterdam, tussen de Kalverstraat en het Rokin. Het was eind negentiende eeuw gebouwd en telde vijf verdiepingen
Rond 6.20 begon de portier de groep Zweden te wekken die vroeg wilde vertrekken. De ontbijtkok was toen al twintig minuten aan het werk. Bij terugkeer van de eetzaal naar de keuken zag hij rook komen uit de goederenlift. Hij waarschuwde de portier en samen gooiden zij met emmers water in de liftschacht. Zij maakten geen gebruik van de brandslang en waarschuwden niet eerst, zoals de instructies waren, de brandweer. Omdat de rookontwikkeling niet minder werd besloot de portier terug te gaan naar de balie om de brandweer te bellen. Maar de balie was door de rook niet meer bereikbaar.
Hij rende naar buiten en zag een chauffeur die linnengoed voor het hotel kwam brengen. De chauffeur ging naar het verderop liggend Hotel Krasnapolsky om te brandweer te bellen. Krasnapolsky was de eigenaar van Hotel Polen. De brandweer ontving een melding om 6.39. Ook anderen melden de brand rond die tijd bij de brandweer.
Volgens het rapport van de brandweer arriveerde deze na drie minuten bij het hotel. Omstanders bij de brand vertelden later dat de brandweer pas tegen 6.50 aanwezig was en de ambulances om zeven uur. De politie was wel snel aanwezig.
De brand was al om 6.22 zichtbaar en tegen half zeven sprongen de eerste gasten naar beneden. In totaal sprongen waarschijnlijk 13 mensen naar beneden, vijf kwamen hierbij om. Het redden van gasten kreeg de eerste prioriteit van de brandweer, zodat er nauwelijks geblust werd.
De brand breidde zich daarom snel uit naar de rest van het hotel. Veel mensen kwamen om bij vluchtpogingen in het hotel. Om zeven uur stortte een deel van het hotel aan de Kalverstraat in. Een aantal mensen dat nog in het hotel was kwam daardoor om.
De brandweer redde met behulp van omstanders vele gasten. Daarna kon het bluswerk worden uitgebreid.
Het gastenboek van het hotel raakte tijdens de brand verloren, wat leidde tot onzekerheid over het aantal slachtoffers. Ook omdat een aantal gasten op de dag van de brand snel waren vertrokken. Twee dagen na de brand waren dertien doden geteld, waarvan er zeven waren geïdentificeerd. Twintig personen werden nog vermist. Zevenvijftig mensen werden naar het ziekenhuis vervoerd, waarvan 27 met zware verbrandingen
Het uiteindelijke dodental bedroeg 33. Er vielen 21 zwaargewonden.
De precieze oorzaak van de brand is niet vastgesteld. De brand was ontstaan in de meubeltoonzaal die slechts door een eenvoudige scheidingswand van het hotel was afgesloten. Duidelijk was wel dat de brandveiligheid van het hotel te wensen overliet. Tevens waren de vluchtvoorzieningen in het hotel onvoldoende. Zo waren sommige gangen in het hotel doodlopend, eindigden vluchttrappen vier meter boven straatniveau en waren noodverlichtingen maar beperkt aanwezig.
